16- کنفرانس صلح مادرید : طرح صلح آمریکا با شعار « زمین در برابر صلح » ، نقطه عطفی در طرح های صلح میان اعراب و اسرائیل محسوب می شود . اولین دور مذاکرات در مادرید پایتخت اسپانیا ، در 30 اکتبر 1991 و با حضور هیاتهایی از سوریه، لبنان ، اسرائیل و هیات مشترک اردنی – فلسطینی آغاز شد .
این مذاکرات از دور چهارم به واشنگتن منتقل گردید . نا دور پنجم مذاکرات ، که در اسرائیل حزب « لیکود » حاکم بود ، هیچگونه اتفاق خاصی رخ نداد . اما از دور ششم که حزب « کار » به رهبری « اسحاق رابین » روی کار آمد ، مذاکرات صلح شاهد شعارهای جدید از سوی رابین بود . رابین با متهم کردن لیکود مبنی بر اینکه مانع پیشرفت مذاکرات و تحقق صلح بوده اعلام نمود که قطعنامه های 242 و 338 را قبول داشته ولی عقب نشینی از جنوب لبنان را بر اساس قطعنامه 425 شورای امنیت را رد کرد و این عقب نشینی را منوط به تضمین امنیت اسرائیل از سوی لبنان و از طریق خلع سلاح و انهدام حزب ا... دانسته است . همچنین دفتر نخست وزیری اسرائیل اعلام نمود که ادامه شهرک سازی ، روند مذاکرات را طولانی می کند . بنابراین شهرک سازی متوقف می شود. البته هیچ کدام از وعده ها تحقق نیافت و از ادامه مذاکرات نتیجه ای حاصل نشد . پس از مرحله اول دوره هفتم مذاکرات ، « بیل کلینتون » از حزب دموکرات ، رئیس جمهور شد و حمایت آمریکا از اسرائیل در این مذاکرت بیشتر و نیز مذاکرات چند جانبه ( اسرائیل و هیات های عربی ) به مذاکرات دو جانبه تبدیل گردید.
مذاکرات صلح مادرید پس از ده دوره ، به نتیجه قطعی و روشنی دست نیافت و عملاً به بن بست رسید . اما شکسته شدن قبح مذاکره با رژیم اشغالگر و شناسایی آن به عنوان یک دولت قانونی و مشروع ، به هر حال برای اسرائیل یک پیروزی و موفقیت بزرگ محسوب می شود .
حذف کلی این مذاکرات به این صورت بود که یک خود گردانی فلسطینی می تواند در کرانه غربی و نواره غزه ایجاد شود . این خود گردانی باید ظرف 5 سال تشکیل و برای یافتن راه حل نهایی باید طی سه سال ، مذاکرات بیشتری انجام شود.
پس از پایان ده دوره مذاکره که در ژوئن 93 پایان یافت ، رئیس هیات فلسطینی اعلام کرد که فرایند صلح در خطر است و ما نمی توانیم مذاکره کنیم . وی کلینتون را به جانبداری از اسرائیل متهم کرد و گفت « 20 ماه مذاکره و سه هفته شرکت در دهمین دور مذاکرات دو جانبه نشان داد ، شکافی که بر سر مسائل مهم ، دو طرف را از یکدیگر جدا می سازد ، به حال خود باقی است »
17- کنفرانس اسلو و توافقنامه غزه – اریحا
همزمان با مذاکرات چند جانبه بین نمایندگان اعراب و اسرائیل که پس ا زده دور به نتیجه روشنی نرسید ، گفتگوی دو جانبه بین طرف های اصلی یعنی ساف و اسرائیل به طور مخفیانه در اسلو در جریان بود. پس از ماه ها مذاکره ، سرانجام در سپتامبر 1993 اسحاق و یاسر عرفات ، کلیات توافقنامه غزه – اریحا را امضاء کردند .
این توافقنامه مبنای اصلی طرح به اصطلاح صلح خاورمیانه است و تمام تحولات و مذاکرات انجام گرفته از سال 1993 تا 2001 میان رژیم صهیونیستی و ساف در چارچوب این توافقنامه می باشد .
تا این زمان رهبری عرفات چه در ساف ( به دلیل انشعاب متعدد و ابراز مخالفت های داخلی به خاطر تنازلات پی در پی وی در قبال اسرائلیان )، چه در سرزمینهای اشغالی ( به خاطر رشد گرایشات اسلام خواهانه حماس و جهاد اسلامی ) و چه در منطقه و حوزه بین الملل (به خاطر حمایت از صدام و کودتای اوت 92 شوروی ) به اعلی درجه ضعف رسیده بود و رهبری پیر ساف که می دید دیگر هیچ برگ برنده ای برای از دست دادن ندارد، دست به قمار بزرگ گفتگوهای سری اسلو زد .
دو طرف یکدیگر را به رسمیت شناختند و موافقت کردند که یک خودگردانی فلسطینی را نخست در غزه ایجاد کنند و سپس در نقاط دیگری از کرانه غربی رود اردن توسعه دهند . خودگردانی می بایستی شامل امور بهداشتی ، آموزش و پرورش ، خدمات اجتماعی ، جهانگردی ، مالیات و پلیس باشد . اما مسایل مربوط به شهرک های یهودی نشین ، پناهندگان فلسطینی ، بیت المقدس شرقی بر 90% از سرزمین فلسطین کاملاً مسجل شده و رسمیت یافت .
خودمختاری فلسطینی ها ، تنها بر کمتر از 3% از کرانه باختری و 60% از نوار غزه که مجموعاً 288 کیلومتر مربع از وسعت 27000 کیلومتر مربعی مورد پذیرش قرار گرفت که شامل غزه ، اریحا و چند روستای کوچک می شد . با این توافقنامه فلسطینی ها بر 1% از خاک فلسطین ، خودمختاری بدست آوردند .
موضوع چگونگی حاکمیت بر 9% باقی مانده که شامل بیت المقدس نیز می باشد ، به دورهای بعدی مذاکرات موکول گردید و در خوشبینانه ترین حالت، حکومت خود گردان در 5 % از سرزمی فلسطین تشکیل گردید .
یاسر عرفات ، رهبر ساف بعنوان نماینده قانونی مردم فلسطین و رئیس حکومت خودگردان معرفی گردید .
حکومت خودگردان فلسطین از داشتن ارتش مستقل ، بودجه جداگانه ، پول رایج ، سیاست خارجی و...محروم بود و حتی صادرات هر گونه کالا و مواد از طریق وزارت بازرگانی و وزارت خارجه اسرائیل می بایست انجام گردد. حتی در انتخابات شورای قانون گذاری فلسطین ، رژیم صهیونیستی ، نامزد ها را باید تأیید کند .
در توافقنامه غزه – اریحا ، مسائل مهمی نظیر سرنوشت آوراگان ، آینده حکومت خودگردان ، سرنوشت بیت المقدس ، مساله آب و شرح وظایف حکومت خود گردان ، چگونگی ارتباط غزه یا اریحا همچنان مبهم و لاینحل باقی مانده بود و این موارد به دور آخر مذاکرات موکول شده بود.
با توافقنامه غزه – اریحا کشورهای غربی موظف شدند رژیم صهیونیستی را به رسمیت بشناسند و به عادی سازی روابط و بر قراری مناسبات اقتصادی با اسرائیل مبادرت ورزند .
18- قرار داد طابا : با استمرار روند مذاکرات میان رژیم صهیونیستی و عرفات ، در تاریخ 20/5/1374 قرار داد طابا به امضاء رسید .
بر اساس این قرار داد حاکمیت خود مختار حکومت گردان بر شهرهای جنین ، طولکرم، نابلس، قلقیلیه ، رام ا... و بخشی از شهرالخلیل اعمال می گردید و متعاقب آن عرفات و ساف در مقابل کلینتون متعهد شدند بندهای مربوط به نابودی اسرائیل را از منشور ملی فلسطین و اساسنامه سازمان آزادیبخش فلسطین ، حذف نمایند .
19- توافقنامه صلح مریلند ( وای ریور 1 ) : پس از گذشت 5 سال از امضای توافقنامه اسلو و همچنین توقف 19 ماهه مذاکرات صلح در تاریخ 23/7/1373 مذاکرات نتانیاهو – عرفات ، با وساطت جدی رئیس جهموری آمریکا در مریلند آغاز شد . هیئت های فلسطینی – اسرائیلی پس از 9 روز مذاکرات فشرده که با مشارکت کلینتون و جورج تنت ، رئیس C.I.A صورت گرفت ، توافقنامه جدید را در تاریخ 1/8/1377 ( پاییز 98 ) منعقد نمودند .
بر اساس این توافقنامه ،؟ نیروهای اسرائیلی از 1/13% از خاک کرانه باختری در عرض سه ماه فرا خوانده می شوند .
ایم مقدار زمین به سه طریق اداره می گردد:
1- حاکمیت مدنی و امنیتی 1 تا 3 % کرانه غربی ، در اختیار حکومت خود گردان است .
2- قسممت اعظم از 1/13 % تحت عنوان « حاکمیت مشترک » اداره گردد که امور مدنی در اختیار حکومت خود گردان و امور امنیتی بعهده اسرایئل است .
3- مابقی ، منطقه حفاظت شده طبیعی می باشد که فلسطینی ها در آن حق ساخت و ساز ندارند .
در عین حال اسرائیل متعهد می شود که 750 تن از زندانی های فلسطینی را طی سه مرحله آزاد کند ( در این زمان 3500 فلسطینی در زندان های رژیم صهیونیستی به سر می بردند )
تشکیلات خودگردان نیز تعهد می کند کلیه سلاح ها و تجهیزات نظامی غیر قانونی در سرزمین های فلسطینی مصادره کند و با سرویس های امنیتی آمریکا و اسرائیل برای از بین بردن گروه های تروریستی و جریان مخالف روند صلح ، همکاری نزدیک و همه جانبه داشته باشند .
20- قرار داد وای ریور 2 (شرم الشیخ دوم )
توافقنامه شرم الشیخ دوم در 13/6/1378 ( تابستان 1999 )در شهر شرم الشیخ واقع در مصر ، با حضور « مادلین آلبرایت » وزیر امور خارجه آمریکا، و طرف های اسرائیلی و فلسطینی به امضاء رسید ،که در واقع برنامه زمان بندی ، درباره چگونگی اجرای قرار داد مریلند یا وای ریور 1 مفاد مرحله اجرا در آمد :
1- عقب نشینی از 7 % اراضی کرانه باختری که از 19/6/1378 تا 22/6/1378 انجام شد ، اما بعداً حکومت خود گردان اعلام کرد اسرائیل به جای 7% از 5/6 % عقب نشینی کرده که از سوی اسرائیل رد شد .
2- عقب نشینی مرحله دوم که قرار بود از 24/8/1378 ، طابق با 15 نوامبر 1999 ، انجام شود به دلیل اینکه اسرائیل اراضی غیر قابل سکونت را به حکومت خودگردان داد، عملاً با مخالفت حکومت خودگردان روبرو گردید و عملی نشد.
3- به جای آزادی 750 زندانی در مرحله عمل ، 350 زندانی آزاد گرید که از زندانیان غیر جهادی بوند. فقط 12 نفر از زندانیان حماس و سازمان جهاد اسلامی آزاد شدند .
4- تخلیه 6 شهرک و واگذاری آن به حکومت خود گردان نیز عملی نشد و باراک آن را به مرحله نهایی مذاکرات واگذار نمود .
5- حکومت خودگردان تعداد زیادی از مسؤولین و کادرهای حماس و سازمان جهاد اسلامی را دستگیر و زندانی نمود .
این اقدام با همکاری C.I.A و موساد و با هماهنگی دستگاه اطلاعاتی اردن ، مصر و حکومت خود گردان و در تاریخ 29/6/1387 با دستگیری ابراهیم القوشه ، سخنگو ، خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی ، موسی ابومرزوق و محمد ابونضال از اعضای دفتر سیاسی حماس به اوج خود رسید .
21- اجلاس کمپ دیوید 2 :
اجلاس کمپ دیوید 2 ، در آمریکا در اواخر مرداد 1379 ( تابستان 2000 ) و با حضور مسؤولین آمریکا ، رژیم صهیونیستی و حکومت خودگردان تشکیل گردید .
موضوعات مورد بحث در این اجلاس عبارت بودند از :
1- سرنوشت بیت المقدس .
2- وضعیت آوارگان فلسطینی ( آوارگان سال 1948و 1967 ) .
3- اعلام موجودیت کشور مستقل فلسطین .
4- مرزهای حکومت خود گردان .
5- وضعیت شهرکهای یهودی نشین در کرانه باختری و نوار غزه .
6- چگونگی تقسیم منابع آب .
باراک یک روز پس از بدست گیری زمام امور رژیم صهیونیستی ، بر چهار موضوع ، تحت عنوان « خطوط قرمز اسرائیل برای مذاکره » در دو روز پایانی مذاکرات صلح تأکید کرد که عبارنتد از :
1- بیت المقدس و قدس برای همیشه تحت حاکمیت اسرائیل خواهد بود.
2- اسرائیل تحت هیچ شرایطی به مرزهای 1967 ، بازنخواهد گشت .
3- حکومت خودگردان و فلسطینی ها، هرگز اجازه داشتن ارتش نخواهند داشت .
4- شهرک های یهودی نشین در کرانه باختری و نوار غزه تحت حاکمیت اسرائیل خواهند بود.
همچنین باراک قبل از شروع مذاکره دور آخر اعلام کرد ، اجازه بازگشت به آوارگان فلسطینی 1948 و 1967 را نخواهد داد .
بنابراین از شش مساله ای که در دستور کار دور آخر قرار داشت ، رژیم صهیونیستی چهار موضوع را به عنوان خطوط قرمز اسرائیل مطرح نمود که اصلاً قابل بحث نمی باشد . نپذیرفتن مساله پنجم نیز کاملاً بدیهی است ، زیرا در صورت بازگشت آوارگان فلسطینی سالهای 1948 و 1967 که بیش از 3/5 میلیون نفر تخمیم زده می شوند، ترکیب جمعیت به نفع فلسطینی ها رقم می خورد و همان طور که پیش بینی می شد ، این دور مذاکرات نیز با شکست روبرو شد .